Ben jij een sportliefhebber en dan met name van de Olympische Spelen? Daar waar alle records worden gebroken en nieuwe sterren worden geboren? Dan trap jij waarschijnlijk ook elke 4 jaar weer in deze valkuil.
Hoe records worden gezet op de Olympische Spelen
In 1994 waren de Olympische Winterspelen in Lillehammer, Noorwegen. Johann Olav Koss schaatste op de 10 kilometer een record waarmee hij de hele wereld versteld deed staan. Maar waarom stond de hele wereld versteld van deze tijd? Vooropgesteld, het was een onwaarschijnlijke prestatie, maar juist omdat deze ‘onwaarschijnlijk’ was, schreef hij geschiedenis.
Als je zijn gereden tijd afzet naar het jaar 2010 (of elk andere periode na 1994), dan lachen we zo’n beetje om de waargenomen prestatie. Sinds 26 jaar zijn zowat alle sportprestaties keer op keer verbeterd. Maar waarom herinneren we ons dan nog steeds dit record? Omdat niemand het verwachtte. Koss deed eindelijk eens wat veel meer mensen zouden moeten doen, namelijk gewoon NIET aan de verwachtingen voldoen.
Verwachtingen en prestaties
Weet je hoe een prestatie tot stand komt? Nee, ik ben geen topsporter en ik heb nooit een record gebroken. Oké, hooguit dan onder de gymlessen op school uitkomen, dat kan nog steeds een record zijn. Maar je kan je voorstellen dat elke 4 jaar de trainers en sporters doelen stellen voor het naderende hoogtepunt, de volgende Spelen. Welke trainingslimieten dienen behaald te worden voor kwalificatie? En wanneer moet de sporter of 80% van zijn of haar piek zitten. Ik noem maar een aantal zaken, want ik heb geen inside information en ik kan me voorstellen dat er verschillende methodes zijn om de piek te bereiken.
De piek en bijbehorende prestaties lopen dus volgens een verwachtingspatroon. Logisch! Je weet wanneer en hoe hard je moet trainen. Protocollen en draaiboeken liggen klaar en de beste mensen zetten zich voor 380% in om de verwachtingen klaar te maken. Een erepodium met champagnedouche in het Holland Heineken House als ultiem doel. Iedereen blij en eeuwige roem is jouw deel.
Maar die verwachtingspatronen kunnen ook een valkuil zijn. Het hele systeem is al tientallen jaren opgebouwd en de kennis en ervaringen zijn overgeleverd op steeds een nieuwe generatie. Zowel sporters als begeleiders zitten als het ware vast in dit systeem. En als je daar eenmaal in zit kom je er niet eenvoudig meer uit.
De triomf van Donald Trump in 2016
Veel minder dan vroeger ben ik een fan en volger van de (internationale) politiek. Maar ik kijk graag naar series als House of Cards of The Good Wife (ja sorry hoor). Wat zo mooi is om te zien is dat kandidaten voor een gouverneurschap of zelfs het presidentschap daar al jaren mee bezig zijn. Zelfs de universiteit van hun keuze is gebaseerd op bepaalde kansen voor de verkiezingen. Dit is dus ook een complex systeem van generatie op generatie. En net als een sportprestatie worden dit soort evenementen veelal planmatig opgezet.
Nee, ik heb geen bewijs hiervoor, maar ik kan me niet voorstellen dat Trump, in pak ‘m beet 2000, lang voor zijn verkiezing als 46e president van de Verenigde Staten een plan heeft uitgezet voor 2016. Ik vermoed dat hij plotseling zei tegen Melania: “Ik wil wel eens in dat Witte Huis rondkijken en we gaan daar wonen”. Het resultaat? Uit het ‘niets’ werd Donald Trump gekozen als de nieuwe wereldleider.
Nu vinden we allemaal iets van zijn prestaties als uitvoerend president, maar hij heeft in één klap bewezen dat je niet een bepaald systeem hoeft te volgen. Als Trump zich had laten leiden door zijn adviseurs over de te nemen weg was hij nimmer president geworden. Kan je je voorstellen hoe groot de prestatie van Trump uiteindelijk is? Het gehele electoraat is bewezen dat het ook op een andere manier kan.
Hoe is jouw toekomst gevormd door het systeem?
Iedereen zit in een systeem. We volgen allemaal ons leven volgens bepaalde patronen en als je hard roept dat dit niet voor jou geldt volg je ook een bepaald systeem. Niemand is meer uniek, het is allemaal al een keer uitgevonden en bedacht. Hippies in de jaren 70 dachten wellicht dat ze vrij waren, maar je afzetten tegen een systeem is óók een systeem. Je kan daar niet los van komen.
Jouw toekomstige prestaties en resultaten zijn reeds bepaald door het systeem vanwaar je komt. Dit systeem bestaat uit jouw opvoeding, school, vrienden, sport en ongeveer alles wat je kan bedenken. Verander je hier niets in op bewust niveau, dan weet je dus waar je eindigt. Net als de trainers van de topsporters hun pupillen vertellen welke limieten te halen loop jij een uitgestippeld pad. Dat kan leiden naar een gouden medaille of naar een roemloze laatste plaats. Maar elke uitkomst is het resultaat van de omgeving waaruit jij bent voortgekomen.
Vind je dit geen aantrekkelijk idee voor de rest van jouw leven? Dan zal je stap voor stap je systeem en bijbehorende conditionering moeten aanpakken om werkelijk iets te veranderen.
3 tips voor een minder geconditioneerd leven
- Stel vragen aan mensen! Wie praat leert niets. Zij die vragen leren. Je ouders of andere mensen uit een oudere generatie kunnen je waarschijnlijk veel over jou vertellen. Zo ontdek je oude patronen die je nu nog steeds hanteert. Door deze te onderzoeken zet je de eerste stappen naar een zelf gekozen toekomst.
- Focus je op ELK klein ding in je dagelijkse leven, als je jezelf dit gunt. Hoe doe jij de afwas bijvoorbeeld? Waarschijnlijk als een kopie van je moeder, vraag maar aan je partner. Door deze kleine dingen in je leven bewust te veranderen tik je vervolgens de grotere patronen ook om. Die grote lijnen kunnen namelijk niet voortbestaan als jij klein begint.
- Wacht met doelen stellen. Doelen stellen vanuit deze conditionering heeft geen zin, je weet namelijk al wat je gaat krijgen. Weet je nog de prestaties van Koss en Trump? Zij waren niet bezig met die onwaarschijnlijke resultaten. Juist door EERST de conditionering te laten varen ontstaat er werkelijk een nieuwe realiteit waarin grootse dingen mogen ontstaan.
If you set your goals ridiculously high and it’s a failure, you will fail above everyone else’s success.
James Cameron
Over de schrijver
